Prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu wiąże się z wieloma konsekwencjami. Jeśli dana osoba jest pod wpływem alkoholu po raz pierwszy, najczęściej odbierane jest jej prawo jazdy na określony czas. Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów ma miejsce przy tzw. recydywie. Czy dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest zgodny z polską Konstytucją? Na to pytanie odpowiadamy w poniższym poradniku.
Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów – czy jest to zgodne z polską Konstytucją?
Według obecnie obowiązujących przepisów orzeczenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów może mieć miejsce wyłącznie w ściśle określonych przypadkach. Każdy sędzia ma obowiązek dokładnego przeanalizowania konkretnej sytuacji i przewinień danego podsądnego.
Zobacz też: Uszkodzenie pożyczonego samochodu – rozbite pożyczone auto
Zobacz też: Czy trzeba ubezpieczyć samochód, którym się nie jeździ?
W tym miejscu warto wskazać, że sprawa nakładania dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów w ostatnich latach wzbudzała mnóstwo kontrowersji. W grudniu 2020 roku Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w tej sprawie. Wskazano w nim, że nakładanie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów na obywateli jest zgodne z przepisami prawa oraz nie jest on „zbyt surowy”.
Odmienna opinia RPO
Jednocześnie inne zdanie w tej sprawie miał Rzecznik Praw Obywatelskich, który zdecydował się na przyłączenie się do skargi konstytucyjnej skazanego obywatela, który w myśl wyroku sądu stracił dożywotnio prawo jazdy. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na stanowisku, że dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest niezgodny z Konstytucją.
Warto nadmienić, że zgodnie z art. 42 § 3. Kodeksu karnego, „Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2 był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami”.
Według RPO w tym przepisie niezgodna jest „wyłączność sankcji dożywotniej”. Wskazał on, że wymierzanie sprawiedliwości powinno być oparte na swobodzie podejmowania decyzji przez sąd. Wyraża się ona poprzez różnorodność sankcji, które mogłyby zostać nałożone. W przypadku, gdy ustawodawca przewidział jedynie jedną, bezwzględną sankcję oznaczoną, sądy nie mają żadnego pola manewru. Oznacza to, że mogą jedynie nałożyć karę dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów.
Podsumowanie
Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał istotne argumenty przemawiające za tym, iż dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest niezgodny z Konstytucją. Mimo tego, w dalszym ciągu obowiązuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie. Oznacza to, że zgodnie z obowiązującym prawem, w tym momencie dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest zgodny z Konstytucją.