Zasiłek macierzyński jest jednym z najważniejszych świadczeń, jakie otrzymują kobiety w ciąży oraz matki po urodzeniu dziecka. Jest on finansowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i ma na celu zapewnienie wsparcia finansowego w okresie bezpośrednio po urodzeniu dziecka. Jednak, pomimo tego że zasiłek ten ma charakter świadczenia socjalnego, wiele osób zastanawia się, czy w razie posiadania długów komornik może go zająć. W niniejszym artykule przeanalizujemy przepisy prawa oraz orzecznictwo sądów w celu odpowiedzi na pytanie, czy komornik może zająć zasiłek macierzyński i w jakich sytuacjach może to nastąpić.
Zajęcie przez komornika zasiłku macierzyńskiego – informacje podstawowe
Wiele kobiet przechodzi na zasiłek macierzyński i w dalszym ciągu jest związana stosunkiem pracy ze swoim pracodawcą. Warto wiedzieć, że aktualne przepisy polskiego prawa wskazują, iż zasiłek macierzyński nie jest uznawany za wynagrodzenie za pracę, tylko za jedno ze świadczeń z grona ubezpieczeń chorobowych. Czy zasiłek macierzyński może zająć komornik? Prawo dopuszcza zajmowanie zasiłków macierzyńskich przez komorników, ale pod ściśle określonymi warunkami.
Zobacz też: Chwilówki bez BIK
Zobacz też: Jak napisać wniosek do komornika o zwolnienie konta bankowego?
O tym, w jakich okolicznościach może dojść do zajęcia przez komornika zasiłku macierzyńskiego, bardzo dokładnie mówi Ustawa o Emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a dokładniej artykuły od 138 do 144. Zajęcie zasiłku macierzyńskiego następuje na podstawie zapisów ustawy emerytalnej, a nie Kodeksu postępowania cywilnego. Mówi o tym 833 paragraf 5 Kodeksu postępowania cywilnego. Czytamy w nim, że egzekucja świadczeń finansowych z ubezpieczeń społecznych w przypadku macierzyństwa bądź zachorowania następuje zgodnie z przepisami w zakresie zaopatrzenia emerytalnego pracowników i członków ich rodziny.
Ile komornik może zabrać z macierzyńskiego?
Ile może zabrać komornik z macierzyńskiego? Wszystko zależy od konkretnej sytuacji danego dłużnika. Zajęcia są realizowane w różnych wysokościach takich jak:
- 60% wysokości pobieranego świadczenia macierzyńskiego – w przypadku osób posiadających zadłużenia o charakterze alimentacyjnym,
- 50% wysokości pobieranego świadczenia macierzyńskiego – w przypadku osób posiadających zadłużenie spowodowane pobytem w domu opieki, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym bądź opiekuńczo-leczniczym,
- 25% wysokości pobieranego świadczenia macierzyńskiego – w przypadku osób posiadających zadłużenia o charakterze niealimentacyjnym.
Ile komornik może zabrać z macierzyńskiego – studentki, bezrobotne i pracujące na umowie o dzieło
W odniesieniu do świadczeń wypłacanych przez ZUS, czyli także do zasiłku macierzyńskiego, obowiązuje kwota wolna od zajęcia. Wynika to wprost z zapisów art. 141 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Kwota wolna od zajęcia uzależniona jest od aktualnej kwoty najniższej emerytury. Od 1 marca 2023 najniższa emerytura wynosi d 1 marca 2023 r. 1588,44 zł. Kwota powyżej tej sumy może być zajęta przez komornika, jednak środków do kwoty 1588,44 zł komornik nie może zająć.
Przeczytaj także: Wykorzystana kwota wolna od zajęcia i środki zwolnione z zajęcia
Kto otrzyma wskazaną kwotę macierzyńskiego? Do tej grupy należą osoby bezrobotne, studentki a także zatrudnione w ramach umowy o dzieło i nie płacące składek na ubezpieczenie chorobowe. Wszystkie te kobiety mają prawo do pobierania świadczenia macierzyńskiego przez 12 miesięcy.
Ile zabierze komornik z macierzyńskiego – umowa o pracę, działalność gospodarcza
Komornik może też zająć zasiłek macierzyński kobietom zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę a także prowadzącym własną działalność gospodarczą. W tym przypadku uwzględnia się przeciętne wynagrodzenie w poprzednim roku kalendarzowym.
Zajęcie konta bankowego przez komornika – jak się bronić?
Uprawnienia komorników są wyjątkowo szerokie. Mają oni nie tylko prawo do zajmowania zasiłku macierzyńskiego, ale także całego rachunku bankowego. W przypadku zajęcia całego rachunku bankowego musi zostać zastosowana kwota wolna od zajęcia. Jeżeli dana osoba pracuje na umowę o pracę, komornik musi pozostawić do jej dyspozycji 100% aktualnego minimalnego wynagrodzenia netto. Od 1 stycznia 2023 wynagrodzenie minimalne wynosi 2709 „na rękę” i właśnie taką kwotę musi pozostawić na koncie dłużnika komornik. Dopiero środki powyżej tej kwoty mogą zostać zajęte przez komornika.
Osoby pobierające wyłącznie środki wolne od zajęcia, np. zasiłki z MOPS czy 500+, powinny rozważyć założenie specjalnego rachunku socjalnego. Jest to typ konta, na który mogą być przekazywane jedynie środki zwolnione z zajęcia komorniczego. W ten sposób można łatwo ustrzec się zajęcia komorniczego.
Podsumowanie
Zasiłek macierzyński podlega egzekucji przez komornika, gdy osoba pobierająca zasiłek ma inne długi, wobec których został wydany tytuł egzekucyjny. Jednakże, istnieją sytuacje, w których zasiłek macierzyński jest chroniony przed zajęciem, np. w przypadku, gdy osoba pobierająca zasiłek jest w trudnej sytuacji materialnej. W celu uzyskania dokładniejszych informacji w danym przypadku, zawsze warto skontaktować się z prawnikiem lub doradcą finansowym.