O wyłudzeniach kredytów czy pożyczek w wyniku oszustwa słyszymy w ostatnich latach coraz częściej. Ofiary przestępstw czasem nie zdają sobie sprawy, jak długotrwałe mogą być konsekwencje takiego oszustwa. Sprawdziliśmy, jak obronić się przed wyłudzeniem kredytu na nasze dane osobowe.
Wyłudzenie kredytu lub pożyczki – na czym polega?
Zgodnie z polskimi przepisami, wyłudzenie kredytu lub pożyczki jest oszustwem kredytowym. Polega to zazwyczaj na podrobieniu dowodu osobistego ofiary oraz posłużeniu się nim w celu uzyskania finansowania od banku lub instytucji pożyczkowej. Oszust, który działa w ten sposób, po prostu podszywa się pod inną osobę i na jej imię i nazwisko zaciąga kredyt gotówkowy lub pożyczkę. Oczywiście nie ma on zamiaru jej samodzielnie spłacać.
Oszuści posługują się podrobionymi dowodami osobistymi opiewającymi na dane osobowe innych osób, przez co w konsekwencji obowiązek spłaty zaciągniętych długów spada na ofiarę takiego procederu. Czasami dzieje się również tak, że oszuści nawet nie muszą podrabiać czyjegoś dokumentu tożsamości, ponieważ ukradną go w biały dzień na ulicy.
W ostatnim czasie do wyłudzeń kredytów i pożyczek dochodzi coraz częściej także w internecie. Cyberprzestępcy wykorzystują niewiedzę internautów i kradną dane osobowe. Nie jest to wcale takie trudne, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Sposobów na wyłudzenie kredytu jest naprawdę mnóstwo. Z tego powodu każdy z nas powinien kierować się kilkoma istotnymi zasadami, dzięki którym ryzyko, że ktoś zaciągnie kredyt na nasze imię i nazwisko, zostanie ograniczone do minimum.
Wyłudzenie kredytu a więzienie – ile lat odsiadki za to grozi?
Jakie grożą kary za wyłudzenie kredytu? Wszystko zależy od tego, jak zostanie to potraktowane przez sąd. Wyłudzenie kredytu może zostać zakwalifikowane jako oszustwo kredytowe lub oszustwo zwyczajne. Czasami zdarza się, że konkretne przestępstwo jest kwalifikowane pod oba te czyny. W takim przypadku sprawcę karze się w taki sposób, aby otrzymał jak najwyższy wymiar kary.
Osoby, które wyłudzają kredyty i pożyczki, zazwyczaj spełniają znamiona obu czynów zabronionych. Jak wyglądają kary za oba z przywołanych rodzajów wyłudzeń? Konsekwencje prawne określa Kodeks Karny.
O zastosowaniu przepisów odnośnie niekorzystnego rozporządzenia cudzym mieniem mówi artykuł 286 Kodeksu Karnego:
„§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”
Gdy sąd określi wobec oskarżonego zarzut oszustwa kredytowego, jest on sądzony zgodnie z artykułem 297 Kodeksu Karnego, który mówi:
„§ 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogoś innego,
od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą […] albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi
– kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego –
przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”
Jak wygląda stosowanie obu tych przepisów w praktyce? Zarzut niekorzystnego rozporządzenia cudzym mieniem jest stawiany wtedy, gdy oskarżony o wyłudzenie kredytu na osobę trzecią zaciągał go z pełną premedytacją oraz zamiarem niespłacenia go. Sąd przed podjęciem decyzji o wykorzystaniu jednego z tych dwóch artykułów Kodeksu Karnego w pierwszej kolejności dokładnie bada wszystkie okoliczności danej sprawy.
Podsumowując, kary za wyłudzenie kredytu są następujące:
- Oszustwo kredytowe – oskarżony może zostać ukarany karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
- Oszustwo zwykłe – oskarżony może zostać ukarany karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Wyłudzenie kredytu przez internet – jak wygląda?
Z roku na rok coraz więcej Polaków korzysta z internetu. Niestety, internet daje nam nie tylko ogromne możliwości, ale czyha w nim na nas również sporo niebezpieczeństw. Wyłudzenia kredytu przez internet zdarzają się coraz częściej. Jest to spowodowane tym, że bardzo wiele osób w ogóle nie obawia się zagrożeń, które wiążą się z korzystaniem z sieci. To ogromny błąd.
Nieprzemyślane, nieroztropne zachowania w internecie polegające np. na dzieleniu się swoimi loginami czy hasłami z obcymi ludźmi lub bezrefleksyjnym wyrażaniu zgód, mogą mieć bardzo negatywne konsekwencje. Odwiedzanie podejrzanych stron internetowych oraz brak zabezpieczeń antywirusowych to prawdziwa plaga wśród polskich internautów.
Czy wyłudzenie kredytu przez internet jest łatwe dla oszustów? Na szczęście nie jest to proste. Zarówno banki jak i profesjonalne firmy pożyczkowe stosują wiele zabezpieczeń, które mają na celu ochronę danych podawanych przez klientów ubiegających się o finansowanie. Otrzymanie kredytu lub pożyczki online sprowadza się do złożenia specjalnego internetowego formularza.
Wyłudzenie pożyczki na czyjeś dane jest tym bardziej utrudnione, że wnioskodawca musi nie tylko podać dane z dowodu osobistego, ale również wykonać przelew weryfikacyjny w kwocie 1 grosza z rachunku bankowego założonego na dane tej samej osoby. Oprócz tego, często stosowaną formą zabezpieczenia jest przeprowadzenie rozmowy konsultanta z osobą ubiegającą się o pożyczkę.
Co zrobić, gdy ktoś wyłudził kredyt na nasze dane osobowe?
Co począć, gdy jakiś oszust wyłudził już kredyt na moje dane osobowe? Przede wszystkim należy zacząć działać jak najszybciej. Im szybciej podejmiemy działania, tym lepiej. Czas nie jest tu naszym sprzymierzeńcem. W przypadku, gdy zgubiliśmy dowód osobisty i wyłudzono kredyt na nasze dane osobowe, należy napisać stosowne odwołanie do banku, w którym przedstawimy wszystkie okoliczności sprawy. Dzięki temu sprawa trafi do sądu. Oprócz tego, dobrym rozwiązaniem jest również złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa w prokuraturze.
Udowodnienie niewinności może zająć stosunkowo dużo czasu. Oznacza to, że do momentu wyjaśnienia sprawy będziemy musieli spłacić raty kredytu, który oszust zaciągnął na nasze dane osobowe. Warto jednak wiedzieć o tym, że w momencie ogłoszenia stosownego wyroku sądu wszystkie pieniądze zostaną nam zwrócone na konto przez bank.
Jak obronić się przed wyłudzeniem kredytu?
Sporo osób uważa, że nie istnieją żadne skuteczne sposoby na obronę przed wyłudzeniem kredytu. Czy rzeczywiście nie ma sposobu na zuchwałych złodziei? Wręcz przeciwnie. Jeśli zabezpieczymy swoje dokumenty w odpowiedni sposób, żaden oszust nigdy nie będzie w stanie zaciągnąć na nasze dane osobowe kredytu czy pożyczki.
Aby zachować bezpieczeństwo swoich pieniędzy i ustrzec się przed wyłudzeniem kredytu, wystarczy zastosować się do kilku naszych porad. Dzięki temu żadnemu oszustowi nigdy nie uda się ukraść naszego dowodu osobistego oraz zaciągnąć pożyczki na nasze dane.
1.Przynajmniej raz dziennie sprawdzaj, czy masz przy sobie swój dowód osobisty. Strzeżonego Pan Bóg strzeże! Dbanie o własne dokumenty tożsamości to absolutna podstawa. Pamiętaj, aby chronić nie tylko dowód osobisty, ale również pozostałe dokumenty takie jak prawo jazdy czy paszport. Złodziejowi wystarczy tak naprawdę chwila nieuwagi, by ukraść Twoje dokumenty. Jeśli już zgubisz portfel, wtedy w pierwszej kolejności zastrzeż dowód osobisty.
2. W sposób szczególny chroń dokumenty tożsamości w trakcie podróży. Do kradzieży dowodów osobistych dochodzi bardzo często w zatłoczonych miejscach, np. w pojazdach komunikacji publicznej, dworcach kolejowych i autobusowych czy lotniskach. Dla kieszonkowców jest to prawdziwy raj. Jeśli zachowasz czujność, z pewnością złodziejowi nie uda się ukraść Twoich dokumentów.
3. Chroń swoje dane osobowe. Dla „profesjonalnych” złodziei do wyłudzenia kredytu nie jest potrzebny ukradziony dowód osobisty, tylko Twoje podstawowe dane osobowe – imię i nazwisko, seria i numer dowodu oraz PESEL. Specjaliści znają sposoby na sfabrykowanie dowodu osobistego w oparciu o takie informacje. Zachowuj szczególną ostrożność podając swoje dane osobowe – zarówno w kontaktach osobistych jak i w internecie.
4. Bądź ostrożny podczas surfowania po internecie. Stanowczo odradzamy wchodzenie na strony internetowe wygląda podejrzanie. Tym bardziej, gdy doradza to program antywirusowy. Rzetelne strony powinny posiadać odpowiednie zabezpieczenia potwierdzone tzw. certyfikatem SSL.
5. Skorzystaj z alertów BIK. Jest to jeden z najskuteczniejszych sposobów na obronę przed wyłudzeniem kredytu na nasze nazwisko, niestety płatny. Oferuje go popularne Biuro Informacji Kredytowej (BIK). Dzięki usłudze Alerty BIK będziesz otrzymywać wiadomość SMS o każdej próbie zaciągnięcia kredytu lub pożyczki na Twoje dane osobowe. Koszt skorzystania z alertów BIK nie jest wysoki, bo wynosi zaledwie 19 złotych rocznie. Alert BIK poinformuje Cię nie tylko o tym, że nastąpiła próba zaciągnięcia kredytu na Twoje dane, ale również o tym, w jakim banku został złożony wniosek. Dzięki temu będziesz mógł bardzo szybko powiadomić bank o zaistniałej sytuacji. Więcej o usłudze alert BIK dowiesz się klikając poniżej:
6. Nie zostawiaj dowodu osobistego jako zastawu. Z koniecznością zastawiania dowodu osobistego spotkała się większość z nas, np. w klubie dla graczy lub w wypożyczalni sprzętu wodnego. Takie rozwiązanie niesie za sobą szereg zagrożeń, jednak sporo osób nie zdaje sobie z nich sprawy. Pozostawienie dokumentu tożsamości w formie zastawu u obcych nam osób może mieć bardzo wiele negatywnych konsekwencji. Jeśli cenisz sobie swoje bezpieczeństwo i nie chcesz, by ktoś wyłudził kredyt na Twoje dane osobowe, nigdy nie pozostawiaj dowodu osobistego jako zastawu.
7. Skorzystaj z funkcji dodatkowych zabezpieczeń w logowaniu do bankowości elektronicznej. Im więcej zabezpieczeń zastosujemy przy logowaniu do swojego konta bankowego, tym mniejsze jest ryzyko, że ktoś wykradnie nasze dane osobowe. Możesz na przykład ustawić funkcję bezpiecznego logowania do konta online, która będzie polegała na tym, że każdorazowo podczas logowania się będziesz musiał podać kod przysłany przez bank w formie SMS-a.
7. Nie wysyłaj skanu dowodu osobistego. Niektóre firmy wymagają od swoich klientów, aby w celach weryfikacyjnych zeskanowali zdjęcie swojego dowodu osobistego i przesłali je e-mailem. Taki sposób potwierdzenia tożsamości jest uważany przez ekspertów za wysoce niebezpieczny. O wiele lepszym i bezpieczniejszym rozwiązaniem jest np. błyskawiczny przelew weryfikacyjny w kwocie 1 grosz.
Najpopularniejsze przykłady wyłudzeń
Jednym z najpopularniejszych przykładów wyłudzeń jest zaciągnięcie kredytu na czyjś dowód osobisty. W takim przypadku dochodzi do kradzieży dokumentu tożsamości, po czym oszust udaje się do banku i zaciąga kredyt. Złodzieje są teraz tak perfidni i doskonale przygotowani do swoich działań, że przed kradzieżą dokładnie sprawdzają swoją ofiarę. Sprawdzają ich wiadomości SMS, pocztę e-mail a nawet tradycyjną korespondencję listowną. Zdobycie wrażliwych informacji na temat danej osoby sprawia, że złodziejom jeszcze łatwiej jest się pod nią podszyć.
Wyłudzenie kredytu może także przybrać formę sfabrykowania różnych dokumentów, w tym także dowodu osobistego czy zaświadczeń o dochodzie. W dalszym ciągu słyszy się też o innej formie kradzieży – chodzi tutaj o wyłudzenie kredytu na słupa. Cechą charakterystyczną takiego przestępstwa jest podstawienie jakiejś osoby, która ma za zadanie dokonać danego czynu. Słup najczęściej ma udać się do banku i zaciągnąć kredyt przedstawiając podrobione dokumenty. W oparciu o ten schemat działa wiele grup przestępczych.
Coraz większa popularność internetu powoduje, że coraz więcej przestępców właśnie w sieci wyłudza kredyty. Z tego powodu korzystając z bankowości elektronicznej zawsze należy zachowywać szczególną ostrożność.
Przedawnienie wyłudzenia kredytu
Przepisy polskiego prawa wskazują, że przedawnienie wyłudzenia kredytu jest możliwe po spełnieniu określonych warunków. Wszystko zależy od tego, jakie zarzuty postawiono oskarżonemu. Jeśli skazano go z tytułu oszustwa kredytowego, wówczas jego kara ulegnie przedawnieniu dopiero po 30 latach. Jeśli zarzut dotyczył oszustwa zwykłego, wtedy przedawnienie następuje po 15 latach.
Z kolei, gdy skazany otrzymał wyrok za oba wspomniane przestępstwa jednocześnie, wtedy na jego przedawnienie także będzie musiał poczekać minimum 15 lat. Czas ten liczy się zawsze od momentu, gdy uprawomocnił się wyrok skazujący.