Split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności dotyczy wyłącznie transakcji realizowanych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą. W ostatnim czasie wielu przedsiębiorców ma pewne wątpliwości na temat tego, czym jest i jak działa split payment. Oto poradnik, w którym wyjaśniamy wszystkie najważniejsze informacje na temat mechanizmu podzielonej płatności.
Split payment – co to jest? Kogo dotyczy?
Obowiązkowy split payment obowiązuje w Polsce począwszy od 1 listopada 2019 roku. Wprowadzono go, by zapewnić należytą ochronę branżom w największym stopniu narażonym na wyłudzenia podatku VAT, czyli sprzedawcom paliw oraz sprzętu elektronicznego. Podzieloną płatność wprowadzono w ramach zmiany ustawy o podatku od towarów i usług (VAT). Podstawowym celem podzielenia płatności jest oddzielenie kwoty netto od kwoty VAT, która jest wskazana na dokumencie sprzedaży. W każdej fakturze musi znaleźć się osobno kwota, netto, kwota podatku VAT oraz kwota brutto (oprócz faktur wystawianych przez podatników zwolnionych z obowiązku płacenia VAT-u).
Jeszcze kilka lat temu wszystkie płatności mogły być realizowane w kwocie brutto na jeden rachunek bankowy. Tylko wybrane firmy czasami życzyły sobie, by płatność realizować na dwa osobne rachunki. Oddzielnie kwotę netto i oddzielnie kwotę VAT. W tej chwili split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności, jest ustawowym obowiązkiem wybranych przedsiębiorców. Wprowadzenie nowelizacji ustawy wprowadziło niemałe zamieszanie wśród niektórych właścicieli firm.
Wielu przedsiębiorców po wprowadzeniu przepisów zaczęło dzielić wszystkie realizowane płatności na wszelki wypadek. Okazuje się, że niepotrzebnie. Prawo wskazuje, że podzieloną płatność trzeba bezwzględnie stosować wyłącznie przy fakturach na wybrane kategorie towarów oraz wtedy, gdy opiewają one na kwotę większą niż 15 tysięcy złotych. Jeśli sprzedawca zamieści na fakturze dopisek „Mechanizm podzielonej płatności”, nie nakłada to na nabywcę obowiązku stosowania split payment. Nakaz stosowania split payment obowiązuje tylko w tych przypadkach, które określają stosowne przepisy prawne.
Jak działa split payment w praktyce?
Mechanizm podzielonej płatności, czyli split payment to określony rodzaj płatności. Nabywca towaru lub usługi dzieli zapłatę na dwie części. Kwotę transakcji netto przelewa na rachunek sprzedawcy, zaś kwotę wartości należnego podatku przesyła na specjalny rachunek VAT. Warto wiedzieć, że takie rachunki są prowadzone przez instytucje bankowe bezpłatnie.
Sprzedawcy mają ograniczony dostęp do środków, które znajdują się na takim rachunku. Są jednak uprawnieni do tego, by wykorzystywać je do uiszczania kolejnych podatków w ramach split payment. Ustawa dokładnie wskazuje, które grupy towarów mogą być opłacane za pomocą split payment. Wymieniono tam m.in. sprzęty elektroniczne, silniki, motocykle, węgiel, paliwa. Z pełną listą produktów można zapoznać się w załączniku numer 15 do ustawy o podatku VAT.
Kiedy trzeba zastosować split payment?
Jakiś czas temu dziennik „Rzeczpospolita” opisał historię przedsiębiorcy, który zakupił części komputerowe za kwotę kilkuset złotych. Od sprzedawcy otrzymał fakturę zawierającą dopisek „mechanizm podzielonej płatności”. Jak wspomnieliśmy powyżej, zgodnie z ustawą mechanizm split payment obowiązuje wyłącznie w transakcjach opiewających na kwotę większą od 15 tysięcy złotych.
Oznacza to, że zamieszczenie takiego dopisku nie miało żadnej mocy prawnej. Po raz kolejny potwierdzili to również przedstawiciele Ministerstwa Finansów. Jeśli fakturę opatrzono takim dopiskiem, mimo iż transakcja nie kwalifikowała się do zastosowania split payment, nabywca nie musi się do niego stosować.
Jak zrobić przelew z mechanizmem podzielonej płatności?
Podzielona płatność jest realizowana z wykorzystaniem klasycznego rachunku bankowego. Zgodnie z ustawą, banki zostały zobowiązane do bezpłatnego prowadzenia na rzecz przedsiębiorców bezpłatnych rachunków pomocniczych VAT. W celu zrealizowania przelewu z mechanizmem podzielonej płatności wystarczy zalogować się do swojego banku. Następnie podczas zlecania przelewu należy zaznaczyć, że chcielibyśmy skorzystać z mechanizmu podzielonej płatności. Spowoduje to, że kwota netto zostanie ściągnięta z rachunku podstawowego, zaś należna kwota podatku VAT z rachunku pomocniczego VAT.
Zazwyczaj bank nie będzie nas prosił o podanie numeru konta VAT kontrahenta. W zupełności wystarczy numer rachunku głównego. Bank naszego kontrahenta samodzielnie podzieli pieniądze z przelewu. Podczas zlecania przelewu trzeba jednak zazwyczaj samemu wyszczególnić kwotę netto oraz kwotę podatku VAT. Wynika z tego, że zastosowanie split payment w praktyce naprawdę nie jest trudne.
Gdy otrzymujemy przelew w ramach mechanizmu podzielonej płatności, na rachunek główny wpływa wyłącznie kwota netto faktury, zaś kwota VAT trafia także na rachunek pomocniczy VAT. Ustawa wskazuje, że nie ma możliwości realizowania swobodnego przepływu gotówki między kontem pomocniczym VAT a innymi kontami. By móc operować środkami finansowymi zgromadzonymi na koncie pomocniczym, trzeba dysponować zgodą z Urzędu Skarbowego.
Split payment w przyszłości według prognoz ekspertów
Według ekspertów w ciągu najbliższych lat należy spodziewać się, że płatności split payment będą obejmowały wszystkie branże i będą powszechnym obowiązkiem wszystkich przedsiębiorców. Na szczęście, omawiana procedura nie dotyczy osób fizycznych, które realizują zwykłe zakupy i płatności.